Historia zbiorowego zaopatrzenia Górnego Śląska w wodę sięga korzeniami drugiej połowy dziewiętnastego wieku. Dochodzi wówczas do wyjątkowych w tej części Europy zmian społecznych i gospodarczych, związanych z rozwojem miejscowego przemysłu. Odkryte złoża węgla spowodowały masowe powstawanie zakładów przemysłowych i ogromny wzrost ludności, która przybywała na Śląsk w poszukiwaniu pracy i lepszych perspektyw. To w krótkim czasie doprowadziło do powstawania deficytów wody. W opracowanym w 1875 r. sprawozdaniu dotyczącym zaopatrzenia GOP w wodę wynikało, że dostępność do wody niektórych miast regionu jest tak niskie, że grozi katastrofą humanitarną a dalsze trwanie tego stanu zagraża samounicestwieniem całego okręgu. Na tym tle zaczęły wybuchać strajki i protesty ludności. Napięta sytuacja wymusiła w końcu reakcję władz. W roku 1878 Minister Zdrowia Prus zlecił stworzenie projektu kompleksowego zaopatrzenia w wodę. W roku 1880 w okolicach Zawady i Karchowic rozpoczęto budowę studni głębinowej, będącej ujęciem wody dla pierwszego państwowego wodociągu zbiorowego w GOP.
W 1882 roku zakończono realizację Karchowickiej Studni Głębinowej. Rok ten przyjmuję się jako początek budowy systemu zaopatrzenia w wodę regionu Górnego Śląska. Dwa lata po zakończeniu budowy studni w Karchowicach, uruchomiono wodociąg do Królewskiej Huty (dzisiejszy Chorzów), czerpiący wodę ze sztolni szybu Adolfschaft w Nowych Reptach. Rurociąg z Zawady do Zabrza i Gliwic otwarto w roku 1895.
Po zakończeniu I wojny światowej Plebiscyty i Powstania ustaliły ostateczny podział Górnego Śląska. Jednolity dotąd organizm, podzielony został na część Polską i Niemiecką. W 1922 roku do Konwencji Genewskiej wprowadzono zapis: umowę regulującą współdziałanie obu krajów w kwestii dostaw wody dla mieszkańców Śląska. Gdy po 15 latach umowa została zakończona, Polska musiała szukać nowych źródeł wody. W 1930 roku oddano Zakład w Maczkach (dzielnica Sosnowca), ujmujący wodę z Białej Przemszy.
Po II wojnie światowej działające na Śląsku zakłady scalono w jedno przedsiębiorstwo, którym było powołane w roku 1950 Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji. Aby zabezpieczyć region w wodę, której po wojnie na Śląsku ciągle brakowało, w roku 1950 rozpoczęto budowę dużego zbiornika na Małej Wiśle w okolicach Goczałkowic. Zbiornik oddano w roku 1955. W latach 70-tych XX wieku oddano ważne ujęcie i zakład w Czańcu, czerpiący wodę ze zbiornika zbudowanego na trzeciej kaskadzie rzeki Soła w Beskidzie Małym. Ostatnim dużym projektem było otwarcie w latach 90-tych Zakładu w Dziećkowicach.
W roku 1990 ówczesne Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach mogło pochwalić się następującymi danymi:
Wielkość produkcji – 1 860 tys. m³/dobę, liczba ujęć i stacji uzdatniania – 85, liczba zaopatrywanych w wodę mieszkańców województwa – 4 mln, liczba zaopatrywanych zakładów przemysłowych – 3 427, liczba innych instytucji – 17 881, długość sieci magistralnej – 1 695 km, długość sieci rozdzielczej – 6 862 km, długość przyłączy – 3 490 km.
W 1991 roku następuje podział przedsiębiorstwa. Powstaje Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów, zajmujące się produkcją i hurtową dostawą wody oraz lokalne przedsiębiorstwa wodociągowo – kanalizacyjne zajmujące się dostawą wody dla odbiorców indywidualnych.
Obecnie system charakteryzuje się wysokosprawnymi urządzeniami do uzdatniania wody oraz siecią rurociągów umożliwiających przerzut wody pomiędzy poszczególnymi rejonami aglomeracji z możliwościami magazynowania wody i wyrównywania jej rozbiorów poprzez zbiorniki sieciowe. Przdsiębiorstwo posiada rezerwy produkcyjne umożliwiające dostawy wody nawet w przypadku wystąpienia awarii któregoś z elementów systemu.
1 stycznia 2006 roku Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów w Katowicach przekształcono w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, którą 8 listopada 2007 roku przejął Samorząd Województwa Śląskiego obejmując 80% akcji. Po kolejnych dwóch latach, 28 lutego 2009 roku zakończono proces wydawania 15% akcji przedsiębiorstwa dla akcjonariatu pracowniczego. Dnia 08 marca 2013 roku Ministerstwo Skarbu Państwa zbyło ponad 3 mln. szt. akcji GPW S.A. Obecna struktura akcjonariatu to około 80% Województwo Śląskie i około 20% pozostali Akcjonariusze. Przedsiębiorstwo stało się własnością Całego Regionu.
Obecnie w ramach GPW S.A. funkcjonują:
2 - Zakłady Uzdatniania Wody (ZUW),
8 - Stacji Uzdatniania Wody (SUW),
4 - Oddziały Eksploatacji Sieci (OES),
2 - Zbiorniki wodne: w Goczałkowicach i Kozłowej Górze,
9 - kompleksów sieciowych zbiorników wyrównawczych o łącznej pojemności 374 tysięcy m3, około 900 km wodociągowej sieci magistralnej o średnicy do 1,8m.
Upaństwowienie Powiatowych Zakładów Wodociągowych w Katowicach i włączenie ich do Państwowych Zakładów Wodociągowych w Katowicach. Trzy dotychczasowe zakłady (GZW w Zabrzu, Powiatowe Zakłady Wodociągowe w Katowicach i PZW na Górnym Śląsku) zostają połączone i od tej pory tworzą Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach (WPWiK).
Dobowa produkcja wody wszystkich funkcjonujących ujęć wody wynosiła wtedy niespełna 160 tys. m3/d.
W ramach programu inwestycyjnego w latach 1950-1955 wybudowano i oddano do użytku zbiornik wodny w Goczałkowicach na Wiśle i stację uzdatniania wody w Goczałkowicach (pierwszy etap GO-CZA I - 1956 r.). Oficjalne otwarcie zakładu: 22 lipca 1956.
W ramach programu inwestycyjnego wybudowano i oddano do użytku ujęcie wody na zbiorniku Czaniec, wykorzystujące zasoby kaskady zbiorników wodnych Tresna - Porąbka - Czaniec ze stacją uzdatniania wody w Kobiernicach.
W ramach programu inwestycyjnego wybudowano i oddano do użytku rozbudowę SUW Goczałkowice (tzw. Wodociąg GO-CZA II z przerzutem wody z ujęcia Czaniec na SUW Goczałkowice).
Zwiększenie ilości produkowanej wody nie nadążało jednak za wzrostem zapotrzebowania. Dla zapewnienia dostaw na tak wysokim poziomie, zwłaszcza w rejony najbardziej dotknięte deficytem wody, w 1983 roku rozpoczęto realizację największego i najbardziej nowoczesnego kompleksu wodociągowego, pn.: "Wodociąg Grupowy Dziećkowice".
Pierwszy etap inwestycji "Wodociąg Grupowy Dziećkowice" uruchomiono w 1993 roku, dając bardzo dobrą wodę, w ilości w pełni pokrywającej zapotrzebowanie.Poza wymienionymi wybudowano jeszcze w tamtym czasie stacje uzdatniania wody w Bibieli, Strumieniu, Będzinie, Kobiernicach, Łazach, Kozłowej Górze oraz Miedarach.
Obecnie długość magistralnej sieci wodociągowej wynosi ponad 900 km, pompownie i zbiorniki wyrównawcze mają łącznie pojemność około 374 tys m3.
Wpisanie Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A. do Krajowego Rejestru Sądowego - Rejestru Przedsiębiorców, pod numerem KRS: 0000247533
Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów rozpoczęło działalność w nowej formie prawnej - jako Spółka Akcyjna ze stuprocentowym udziałem Skarbu Państwa
Akcje Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociagów S.A. zostały przejęte przez Samorząd Województwa Śląskiego.
Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A.
ul. Wojewódzka 19, 40-026 Katowice
mail:
tel: +48 32 6038 861
fax: +48 32 6038 614
KRS: 0000247533
NIP: 634-012-87-88
REGON: 271506695
Kapitał Zakładowy: 425 875 100 zł wpłacony w całości